Cuộc đời ly kỳ của ông “Vua sòng bạc Macau” từng là cảm hứng của phim ảnh

Stanley Ho (Hà Hồng Sâm) sinh năm 1921, người từng "thống trị" hoạt động "đánh bạc" tại Macau, người góp phần đưa Macau vượt Las Vegas (Mỹ) trở thành trung tâm sòng bạc lớn nhất thế giới, và là cảm hứng cho nhiều bộ phim của Trung Quốc. Cuộc đời Hà Hồng Sâm được cho là ly kỳ hơn cả một bộ phim…

”Con rồng lại đẻ ra rồng”

Stanley Ho sinh ra trong một gia đình danh giá và quyền lực tại Hong Kong. Ông nội của Stanley là Charles Henry Maurice Bosnan (Hà Sĩ Văn), vốn là một thương nhân Hà Lan gốc Do Thái đến lấy vợ ở Macau để kinh doanh. Và như một hệ quả tất yếu, bản thân Stanley có dòng máu buôn bán lập nghiệp từ bé. Cha của Stanley là ông Hà Thế Quang, là thành viên hội đồng quản trị tập đoàn Tung Wah Group, mẹ Stanley là bà Ký Hưng Vân, là con gái của nhà sáng lập tập đoàn Tung Wah, có dòng dõi từ bên Anh quốc. Nói cách khác, gia thế của Stanley thuộc hàng trâm anh thế phiệt.

Stanley Ho cùng gia đình khi còn sống - ảnh CNN

Tuy nhiên năm 13 tuổi, cha Stanley mất hết tiền bạc do thị trường chứng khoán sụp đổ, đẩy 2 người anh của Stanley tự sát còn cha ông bỏ nhà đi biệt xứ. Không chịu khuất phục, Stanley quyết tâm lập nghiệp để lấy lại danh dự và địa vị xã hội cho gia đình. Ông vừa kiếm tiền nuôi mẹ, vừa học, thậm chí còn được trao học bổng đại học Hong Kong. Trớ trêu thay, Thế chiến II nổ ra làm gián đoạn việc học và Stanley phải đi bán giấy cho 1 công ty của Nhật ở Macau. Do biết 4 thứ tiếng cùng tài năng quản lý hơn người mà Stanley nhanh chóng được cất nhắc.

Đưa Macau trở thành sòng bạc lớn nhất thế giới

Năm 1943, Stanley lập công ty xây dựng từ số vốn khi bán giấy cũng như buôn lậu hàng qua biên giới Trung Quốc. Thời kỳ này Hong Kong phát triển cơ sở hạ tầng rất mạnh nên Stanley kiếm được bộn tiền, nhưng bản thân ông nhận ra sự giới hạn của thị trường và hướng đến ngành sòng bạc Macau. Năm 1962, ông xây dựng sòng bạc đầu tiên tại Macau và giàu có nhanh chóng nhờ hàng thập niên độc quyền trong ngành này. Một trong số những đối tác của Stanley là Henry Fok, chủ gia tộc Fok mà hiện đang tham gia cuộc chiến giành quyền kiểm soát đế chế SJM (tập đoàn do Stanley gây dựng) ngày nay. Quay trở lại lịch sử, Macau khi đó vẫn còn là thuộc địa của Bồ Đào Nha với một nền kinh tế yếu kém, tràn ngập băng nhóm tội phạm cũng như gái mại dâm. Tuy vậy khi nền kinh tế Trung Quốc mở cửa và tăng trưởng nóng, đặc biệt là Hong Kong, tầng lớp có tiền từ Trung Quốc đại lục đổ sang để sát phạt cũng như hối lộ ngày càng rầm rộ.

Như một hệ quả tất yếu, Stanley Ho với vai trò là người đi đầu làn sóng xây dựng casino tại Macau đã nhanh chóng phất lên, trở thành một trong những gia tộc kiểm soát nền kinh tế nơi đây. Năm 1984, ông có được giấy phép hoạt động casino tại Bồ Đào Nha và chi 30 triệu USD để mở Sòng bạc Bình Nhưỡng (Casino Pyongyang) tại Triều Tiên vào năm 2000.

Sự cạnh tranh gia tăng, cùng với một nền kinh tế đang phát triển bùng nổ của Trung Quốc đã đẩy nhanh đà tăng trưởng của Macau, trở thành trung tâm sòng bạc lớn nhất thế giới. Theo đó, khối tài sản của ông Ho cũng lớn mạnh hơn. Đến năm 2002, thị trường sòng bạc Macau mở cửa tự do cho các nhà đầu tư nhưng lúc này SJM của Stanley đã trở thành ông lớn đứng vững trên thị trường.

Tuy nhiên, triều đại của Stanley Ho cũng dần rơi vào thoái trào bởi nhiều nguyên nhân bên ngoài và bên trong. Sự tấn công ồ ạt của các nhà đầu tư đến từ Las Vegas, Mỹ khiến SJM gặp khá nhiều khó khăn, nhất là khi hàng loạt những vụ đấu đá, tranh giành quyền lực xảy ra trong nội bộ gia tộc Ho. Năm 2010, Stanley rời bỏ công việc quản lý SJM do sức khỏe. Ông phải ngồi xe lăn cũng như không thể phát biểu trước đám đông. Đến năm 2011, phần lớn tài sản của SJM đã bị tranh giành và chia cắt bởi các con cháu, tạo nên cục diện hỗn loạn. Cho đến nay, doanh thu từ các casino tại Macau đã trở thành một phong vũ biểu (đo nhiệt độ) cho nền kinh tế Trung Quốc, khi 2/3 khách hàng tại các casino ở Macau đến từ đại lục. Dù doanh thu từ casino thường đóng góp lớn cho đà tăng trưởng GDP của Trung Quốc, thì con số này đã sụt giảm vào năm 2014 khi Trung Quốc khởi động chiến dịch chống tham nhũng. Hơn nữa, ngành kinh doanh này tiếp tục gặp khó khăn vì đại dịch Covid-19 bùng phát, khiến doanh thu giảm 97%.

Cuộc “nội chiến” tranh giành quyền lực triền miên

Với 4 vợ và 17 người con, tỷ phú Stanley Ho từng rất đau đầu giải quyết cuộc nội chiến quyền lực do những người thân gây ra. Nhất là khi sức khỏe nhà sáng lập Stanley Ho đi xuống. Cuộc chiến quyền lực của gia tộc họ Ho luôn căng thẳng sau nhiều thập niên. Những người thừa kế của gia tộc này đấu đá lẫn nhau nhằm chiếm quyền kiểm soát cả đế chế cờ bạc tại Macau, không khác gì những bộ phim truyền hình dài tập. Trong số 17 người con của Stanley Ho, người lớn nhất đã 70 tuổi và người nhỏ nhất mới 18 tuổi. 1 người con của vị tỷ phú này không may qua đời vào năm 2004. Mới đây, người con cả của Stanley Ho với người vợ thứ 2 là Pansy Ho đã liên minh với gia tộc Fok của Hong Kong để nắm quyền kiểm soát đế chế sòng bạc SJM Holdings, qua đó thu hút trở lại sự chú ý của giới truyền thông.

Tỷ phú Stanley Ho và vợ thứ 4 bà Angela Leong - ảnh BI

Nhắc đến Stanley Ho thì không thể không nói đến người em gái Hà Uyển Kỳ đã mất vào năm 2018. Cả 2 anh em đã cùng xây dựng nên cơ ngơi ngày nay của gia tộc họ Ho nhưng vào năm 2001 vì vấn đề phân chia cổ phần, bà Hà Uyển Kỳ bất ngờ bị "đá" ra khỏi hội đồng quản trị tập đoàn Macau Entertainment. Cũng vì lẽ đó mà song phương trở mặt, tranh chấp trong nhiều năm vẫn không thể ngã ngũ.

Vào năm 2011, gia tộc họ Ho lại gây chú ý khi toàn bộ số cổ phiếu của Stanley đã bị chuyển cho người vợ 3 Trần Uyển Trân cùng 5 người con của vợ 2, bà Lam Quỳnh Anh. Ngay lập tức chúng đã làm dấy lên cuộc tranh cãi cũng như chỉ trích của các thành viên gia tộc. Nhiều người tố cáo một số thành viên đã lợi dụng sự thiếu minh mẫn của Stanley để chuyển số cổ phiếu bất hợp pháp. Mọi chuyện chỉ lắng xuống khi đích thân Stanley xuất hiện trên truyền hình tuyên bố mình đồng ý chuyển số cổ phiếu này.

“Những bông hồng” lừng danh trong gia tộc “Vua sòng bạc”

Nói đến cuộc chiến thâm cung của gia tộc họ Ho thì phải nói đến 4 người vợ của Stanley. Người vợ đầu là bà Lê Uyển Hoa, con gái của 1 luật sư nổi tiếng chính là yếu tố giúp chàng trai Stanley mở được công ty xây dựng thập niên 40 mà không bị quá nhiều rắc rối. Tuy nhiên người vợ này bị liệt sau 1 tai nạn trong khi người con trai mà bà hạ sinh qua đời, thế là Stanley dù vẫn giữ hôn thú cũng như yêu thương bà nhưng lại cưới tiếp người vợ 2, bà Lam Quỳnh Anh để sinh con nối dõi.

Với việc là con của 1 sĩ quan quân đội, bà Lam Quỳnh Anh có tiếng nói khá lớn trong gia tộc họ Ho. Không dừng lại ở đó, Stanley còn lấy vợ 3 là bà Trần Uyển Trân, vốn là y tá chăm sóc vợ cả dưới sự đồng ý của bà Lê Uyển Hoa. Do vai vế thấp bé nên người vợ này ít khi lộ diện trước công chúng.

Tiếp đó, Stanley lấy Angela Leong làm vợ 4 sau cuộc mai mối của người em trai. Tuy nhiên thay vì nhận khoản trợ cấp 12.000 USD/tháng, người vợ này lại chủ động tham gia kinh doanh cùng chồng và tạo nên vị thế cực lớn trong gia tộc họ Ho. Kể từ đây, những người con và các bà vợ khác của Stanley đã vô cùng bất an khi Angela Leong tiếp quản quá nhiều tài sản của ông trùm. Cũng vào năm 2011, sau vụ lùm xùm chuyển đổi cổ phần, gia tộc họ Ho tuyên bố đồng ý để bà Angela Leong làm giám đốc điều hành đế chế sòng bạc SJM của gia tộc trong vòng 6 năm. Trớ trêu thay, hàng loạt các vụ kiện tụng, sự mất đoàn kết trong gia tộc cũng như việc các thành viên mở casino đầu tư riêng khiến Angela Leong gặp rất nhiều khó khăn trong việc quản lý, khiến công việc kinh doanh của SJM đi xuống.

Khi tuyên bố nghỉ hưu vào khoảng giữa năm 2018, Stanley Ho đã bổ nhiệm một số vị trí cao nhất trong SJM cho những người con thừa kế. Con gái ông – Daisy Ho, đã trở thành chủ tịch và giám đốc điều hành ( CEO) của công ty. Daisy tốt nghiệp đại học Nam California chuyên ngành marketing và có bằng quản trị kinh doanh về tài chính tại đại học Toronto. Ngoài việc là chủ tịch và tổng giám đốc SJM Holdings, cô còn là giám đốc tài chính của Shun Tak Holdings và phó chủ tịch quỹ từ thiện Po Leung Kuk. Angela Leong – con gái với người vợ thứ 4 là cổ đông lớn thứ 2, là đồng chủ tịch và giám đốc điều hành.

Tháng 1/2019, Pansy - con gái lớn với người vợ thứ 2, đã gia nhập nhóm các anh chị em trong gia tộc nắm giữ cổ phần chi phối tại SJM, theo đó bà đã giành được vị trí cao hơn bà Leong trong cuộc chiến tranh giành 14,9 tỷ USD. Pansy – hiện là 1 trong những người giàu nhất Hồng Kông, còn là chủ tịch điều hành của Shun Tak Holdings – điều hành hầu hết những phà di chuyển giữa Hồng Kông và Macau. Pansy là một trong những nữ doanh nhân quyền lực nhất châu Á. Bà còn là giám đốc điều hành của tập đoàn bất động sản và giám đốc của STDM. Bên cạnh đó, Pansy cũng có công lớn trong việc tạo nên MGM China – liên doanh với tỷ phú Kirk Kerkorian, người sở hữu MGM Resorts. Bà đồng thời quản lý sòng bạc MGM Grand nổi tiếng. Theo Bloomberg, tính đến thời điểm năm 2019, SJM chỉ còn kiểm soát 14% thị phần đánh bạc tại Macau và liên minh mới đây của Pansy Ho đặt mục tiêu nâng con số lên 18% nhằm khôi phục lại sức mạnh gia tộc sau nhiều năm đấu đá. Tuy nhiên tuyên bố của Pansy Ho cùng các em của bà khiến nhiều người lo lắng về khả năng hợp tác khi mỗi thành viên trong gia tộc này đều có tài sản lớn cũng như khát khao quyền lực. Đặc biệt là người vợ thứ 4 của Stanley Ho, bà Angela Leong, hiện là tỷ phú bất động sản.

Bà Angela cũng là đồng chủ tịch của SJM cũng như có vai trò đặc biệt trong chính quyền Macau. Hiện vai trò của bà vẫn là ẩn số bởi xét về vai vế, bà Angela mới là người xứng đáng nắm quyền điều hành đế chế của chồng mình để lại so với các con cháu.

NGUYỄN HƯNG