Câu chuyện về 5 bức tượng Bác Hồ của nhà điêu khắc Mexico Ponzanelli

Trong đó có những bức tượng Bác Hồ của chúng ta ở khắp nơi trên thế giới...

Bức tượng Bác Hồ tại công viên trung tâm ở thủ đô Mexico. Ảnh do tác giả cung cấp

Thế nhưng, độc đáo nhất chắc phải nói đến các bức tượng và phiên bản tượng Bác Hồ của nhà điêu khắc Mexico Ponzanelli. Ông là người gốc Italia năm nay 45 tuổi, sinh ra trong một gia đình có truyền thống nghệ thuật điêu khắc. Ponzanelli đã có 30 bức tượng đặt ở các bang khác nhau ở Mexico, trong đó có 8 bức đặt tại thủ đô.

Ngoài ra, ông còn có các công trình ở các nước như Bolivia, Argentina, Trung Quốc và đây là lần đầu tiên được mời làm một công trình cho Việt Nam. Các bức tượng Bác Hồ do ông sáng tác được đúc bằng đồng và hiện được đặt ở nhiều nơi trên thế giới với các lý do và ý nghĩa khác nhau, nhưng tất cả đều đẹp, đều được đón nhận với sự trang trọng và tình yêu chân thành đối với Bác.

Ý tưởng đặt một bức tượng Bác Hồ ở Mexico vốn là mong muốn của nhiều Đại sứ đã từng làm việc tại quốc gia châu Mỹ này. Năm 2020 này kỷ niệm 45 năm ngày Việt Nam và Mexico thiết lập quan hệ ngoại giao. Trước đó, trong những năm kháng chiến tại Việt Nam, chính phủ và nhân dân Mexico luôn dành cho Việt Nam những tình cảm quý báu. Việc đặt một bức tượng Bác tại Mexico được coi là cần thiết và đúng đắn.

Bức tượng Bác Hồ đầu tiên của nhà điêu khắc Mexico Pedro Ramirez Ponzanelli được đặt trang trọng tại một công viên rộng 1.700 m2, ngay trong nội đô thủ đô Mexico, chỉ cách cột cờ của Quảng trường Trung tâm 720m, là nơi tọa lạc của Phủ Tổng thống, Tòa Thị chính, Nhà thờ Lớn…

Tượng bác trong vườn Phủ Chủ tịch ở Hà Nội. Ảnh do tác giả cung cấp

Đại sứ Phạm Văn Quế (nhiệm kỳ từ tháng 9/2007-2/2011) là người có ý tưởng đầu tiên về việc đặt bức tượng Bác tại công viên trên đã trao đổi với các nhà lãnh đạo, các kiến trúc sư của thành phố để tiến hành xây dựng.

Dựa trên bức ảnh của nghệ sỹ nhiếp ảnh Đinh Đăng Định (TTXVN), chụp Bác Hồ đang làm việc tại vườn Phủ Chủ Tịch, Ponzanelli đã thể hiện sáng tạo và sinh động hình dáng và thần thái của Bác Hồ: Tư thế ngồi trên chiếc ghế mây tập trung làm việc nhưng không cứng nhắc. Ông đã đặt thêm một chiếc ghế nữa bên cạnh bàn của Bác, để thể hiện sự sẵn sàng đối thoại của Người với xung quanh.

Bộ quần áo ka ki quen thuộc, đôi dép cao su, điếu thuốc trên tay, hộp diêm Thống Nhất dưới chân bàn và tập tài liệu trước mặt không cần cách điệu mà được đặc tả để thể hiện hình ảnh Bác. Tỷ lệ của bức tượng hài hòa với không gian được chọn ở cả mọi góc độ.

Tháng 1/2009, bức tượng được khánh thành với sự ngưỡng mộ và yêu thích của cả người Việt Nam và Mexico. Tôi nhớ mãi câu nói trong lời phát biểu của nhà văn cánh tả Mexico Tapo Segundo: “Bác Hồ đang ngồi đó, không trên bệ cao của quyền lực... Bác đang ngồi giữa lòng nhân dân Mexico”.

Từ đó, ở Mexico có thêm một địa chỉ cho các Đoàn, các nhóm và những người Việt Nam đến thăm và là nơi dâng hương cho mỗi ngày kỷ niệm của đất nước.

Nhưng có lẽ không có vị trí nào xác đáng hơn để rước bức tượng đẹp và đầy ý nghĩa này về đặt là chính trong vườn Phủ Chủ tịch, nơi gần 60 năm trước Bác đã ngồi làm việc. Vị trí được xác định bởi bức ảnh của nghệ sỹ Đinh Đăng Định. Nhiều ý kiến ủng hộ ý tưởng này. Mọi thủ tục đã được thông qua nhanh chóng và thông suốt. Nhiều cơ quan của Việt Nam đã bắt tay ngay vào việc.

Đại sứ quán Việt Nam tại Mexico đã liên hệ với nhà điêu khắc Ponzanelli để tạo phiên bản thứ hai của bức tượng đặt tại Thành phố Mexico và xin giấy phép để có thể đưa bức tượng ra khỏi nước bạn. Và chỉ trong một thời gian ngắn, bức tượng Bác thứ hai của nhà điêu khắc nổi tiếng đã về đến Việt Nam.

Một buổi lễ trang trọng được tổ chức nhân chuyến đi thăm Việt Nam của đồng chí Alberto Anaya, Tổng Bí thư của Đảng Lao động Mexico, một người bạn thân thiết của Việt Nam. Sau buổi lễ, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang có nói với tôi: “Qua cửa sổ của phòng làm việc, mình luôn nhìn thấy Bác Hồ”.

Tượng Bác Hồ trong khuôn viên Đại sứ quán nước ta tại Bắc Kinh. Ảnh do tác giả cung cấp